بینی زینی شکل (از دلایل بروز تا پیشگیری و درمان)

تاریخ آخرین آپدیت: 29 اردیبهشت 1404

یکی از ناهنجاری های پاتولوژیکی که در ناحیه بینی افراد رخ می دهد، بینی زینی شکل یا بینی بوکسور است. در این حالت پل بینی دچار فرورفتگی یا کاهش ارتفاع می شود؛ در نتیجه حالتی مقعر شبیه زین به بینی می دهد. عفونت های مزمن، بیماری های مادرزادی، ضربه خوردن و… دلایل اصلی بروز این عارضه هستند. عدم توجه به این مشکل می تواند عوارضی همچون خونریزی مکرر، احساس درد، کاهش حس بویایی و مشکلات تنفسی را به دنبال داشته باشد؛ از این رو لازم است با مراجعه به بهترین دکتر جراح عمل بینی تهران یا شهر خودتان برای درمان اقدام نمایید.

پادکست بینی زینی شکل

آشنایی با بینی زینی شکل

با کاهش ارتفاع پل بینی و ایجاد فرورفتگی بین نوک بینی و قسمت برآمده، حالتی شبیه یک زین ایجاد می شود که اصطلاحا saddle nose یا بینی زینی شکل به آن می گویند. این حالت به عنوان یک ناهنجاری پاتولوژیکی شناخته شده و صرفا به دلیل ظاهری که ایجاد می کند نامگذاری شده است. تغییر شکل ظاهری بینی در این عارضه می تواند علاوه بر مشکلات جسمی، تاثیر زیادی روی روحیه افراد نیز داشته باشد. البته راه های مختلفی برای درمان وجود دارد و جای نگرانی نیست.

معرفی انواع بینی زینی شکل

بر اساس شدت بروز این عارضه می توان دسته بندی های مختلفی را در نظر گرفت. پزشکان نیز برای درمان طبق نوع بروز و علت آن تصمیم گیری می نمایند. انواع مختلف این ناهنجاری به شرح زیر هستند:

نوع اول؛ طبیعی بودن نوک بینی در یک سوم پایینی

حالت اول کمترین شدت را داشته و صرفا با فرورفتگی پل بینی یا ناحیه پشتی بینی بروز دارد. در این نوع یک سوم پایینی بینی و نوک آن حالت طبیعی داشته و شدت زیادی نخواهد داشت.

نوع دوم؛ برجستگی یک سوم پایینی و فرورفتگی شدیدتر

در نوع دوم بینی زینی شکل، فرورفتگی پل بینی شدیدتر بوده و بیشتر به چشم می خورد. همچنین یک سوم پایینی بینی نیز کمی برجستگی پیدا می کند تا حالت ظاهری بینی بیشتر شبیه زین شود.

نوع سوم؛ از بین رفتن تکیه گاه نوک بینی

در نوع سوم شدت این ناهنجاری بیشتر شده و تکیه گاه نوک بینی نیز از دست می رود. در واقع شدت فرورفتگی پل بینی بیشتر است تا جایی که نقص های ساختاری در ظاهر کاملا آشکار خواهد بود.

نوع چهارم؛ از بین رفتن حمایت ساختاری کل بینی

شدیدترین نوع saddle nose زمانی است که حمایت ساختاری برای کل بینی از دست برود و فرورفتگی پل بینی بیش از اندازه شود.

علائم و نشانه های بینی زینی شکل

کاهش ارتفاع پل بینی در طول زمان رخ می دهد؛ در نتیجه می توان با بررسی نشانه ها و علائم آن، برای جلوگیری از شدت گرفتن بیماری یا مشکلات پیرامون آن گام موثری برداشت. اصلی ترین علائم این ناهنجاری دارد به شرح زیر هستند:

صاف یا مقعر بودن پل بینی

یکی از نشانه هایی که بینی بوکسور دارد، مقعر بودن یا حتی صاف بودن پل بینی است. این حالت باعث می شود که ارتفاع بینی کمتر شده و در ظاهر نیز کوچکتر دیده شود. همچنین احتمال دارد که نوک بینی نیز حالت آویزان به خود بگیرد یا صاف به نظر برسد.

مشکلات تنفسی یا عفونت های سینوسی

بروز مشکلات تنفسی یا عفونت های سینوسی نیز نشانه های بینی بوکسور به شمار می روند. با توجه به اینکه پل بینی دچار فرورفتگی می شود، مجرای تنفسی باریک تر شده و عبور جریان هوا را با مشکل مواجه می کند. همچنین باقی ماندن مخاط و مواد زائد درون مجرای تنفسی باعث می شود که فرد دچار عفونت های سینوسی نیز شود.

کوتاه شدن و چرخیدن نوک بینی به سمت بالا

در حالت های شدیدتر از این ناهنجاری به دلیل فرورفتگی زیاد پل بینی، شما شاهد چرخش نوک بینی به سمت بالا و کوتاه تر دیده شدن آن خواهید بود.

دلایل بروز بینی زینی شکل

بینی انسان ساختار غضروفی دارد که یکپارچگی آن را حفظ می کند. اگر به هر دلیلی این غضروف ها آسیب ببینند، احتمال بروز بینی زینی شکل وجود خواهد داشت. غضروف سپتوم به عنوان نگهدارنده تیغه اصلی، اهمیت بیشتری دارد؛ اما غضروف های مثلثی دو طرف بینی نیز در صورت آسیب دیدن می توانند عامل ایجاد بینی بوکسور باشند. به طور کلی دلایل بروز این عارضه موارد زیر خواهند بود:

ضربه خوردن

ضربه خوردن و شکستگی بینی یکی از دلایل اصلی ایجاد بینی زینی شکل است. افرادی که در تصادف، ورزش هایی مانند بوکس، زمین خوردن های عادی و… دچار آسیب در ناحیه بینی می شوند، باید تحت نظر پزشک از سلامت غضروف های خود مطمئن شوند؛ زیرا تخریب غضروف ها یا عدم خون رسانی به آن ها می تواند شما را با مشکلات بیشتری مواجه کند. به بیان دیگر، سپتوم استخوانی یا همان شکستگی پل بینی دلیلی بر ایجاد بینی بوکسور هستند. همچنین هماتوم سپتوم و آبسه سپتوم مواردی هستند که در اثر ضربه و با تجمع خون و عفونت در ناحیه بینی به وجود می آیند و عاملی برای این عارضه به شمار می روند.

بیماری های مادرزادی

داشتن زمینه ابتلا به بیماری های مختلف مانند سیفلیس از زمان تولد نوزاد، دلیلی دیگری برای بروز این ناهنجاری است. به عبارتی شرایط بارداری مادر نیز می تواند روی بروز این عارضه تاثیرگذار باشد.

جراحی بینی

در برخی موارد جراحی های انحراف تیغه بینی (سپتوپلاستی) و یا جراحی های رینوپلاستی، عاملی بر ایجاد بینی زینی شکل خواهند بود. هر چقدر در طول عمل جراحی، غضروف های بیشتری برداشته شود، احتمال ابتلا به بینی بوکسور بیشتر خواهد بود. افرادی که در سن کم، جراحی بینی به ویژه جراحی سپتوپلاستی انجام می دهند، ممکن است در بزرگسالی به این عارضه دچار شوند.

بیماری های عفونی مانند سیفلیس و جذام

افرادی که به بیماری های عفونی مانند سیفلیس و جذام مبتلا می شوند، در معرض خطر این ناهنجاری نیز خواهند بود. عفونت ناشی از این بیماری ها می تواند روی استخوان ها و غضروف های ناحیه بینی اثر گذاشته و ساختار آن ها را از بین ببرد.

بیماری های عروقی

در برخی از موارد مبتلا شدن فرد به بیماری های عروقی و تاثیر آن روی جریان خون منظم می تواند مشکل ساز باشد. به عبارتی وجود التهاب در ناحیه غضروف ها و نداشتن جریان خون منظم، ساختار غضروف ها را از بین برده و شما را با کاهش ارتفاع پل بینی مواجه می کند. بیماری هایی نظیر گرانولوماتوز وگنر، پلی کندریت عودکننده و… نمونه ای از این موارد هستند.

به نقل از منبع Cleveland Clinic:

Vascular and autoimmune diseases: These conditions can cause inflammation in your septum, which can lead to decreased blood flow. As these diseases worsen, your septum may weaken and lead to a sagging nasal bridge.

بیماری های عروقی و خود ایمنی: این شرایط می تواند باعث التهاب در سپتوم شما و در نتیجه منجر به کاهش جریان خون شود. با بدتر شدن این بیماری ها، سپتوم شما ممکن است ضعیف شده و سبب افتادگی پل بینی گردد.

بروز بینی زینی شکل در اثر مصرف کوکائین

مصرف کوکائین، قرص های افیونی، مت آمفتامین ها و… در طول زمان می توانند شما را با کاهش ارتفاع بینی مواجه کنند. علت این امر، تخریب بافت بینی و البته کاهش جریان خون به سپتوم است.

استفاده از داروهای مختلف مخصوص داخل بینی

بعضا افراد به دلیل استفاده بیش از حد داروهای داخل بینی، دچار این عارضه می شود. در واقع داروها و اسپری هایی که حاوی اکسی متازولین یا فنیل آفرین هستند می توانند به مرور زمان غضروف تیغه بینی را ضعیف کرده و عامل ایجاد بینی بوکسور باشند.

عوارض بینی زینی شکل

بروز این ناهنجاری علاوه بر تاثیر زیادی که روی زیبایی ظاهری افراد دارد، می تواند عاملی برای ایجاد مشکلات دیگر نیز باشد. برخی از مهمترین عوارضی که این ناهنجاری به دنبال دارد را در ادامه مشاهده می نمایید:

• خونریزی های مکرر بینی
• خروج ترشحات چرکی از بینی
• مشکلات مزمن سینوسی
• احساس درد در ناحیه بینی و صورت
• خرناس
• بروز مشکلات تنفسی
• سوراخ شدن تیغه بینی
• چین افقی در قسمت پایین بینی
• آپنه انسدادی خواب
• صدای سوت هنگام تنفس از بینی
• از بین رفتن حس بویایی
• پوسته پوسته شدن مزمن مخاط بینی و اطراف بینی
• کاهش وزن و تب در بیماران با علل سیستمیک (مانند واسکولیت یا بیماری های رگ های خونی)

برای جلوگیری از بروز چنین عوارضی لازم است خیلی زود برای درمان بینی زینی شکل اقدام کنید.

نحوه تشخیص ابتلا

بهترین راه تشخیص این عارضه معاینه توسط پزشک متخصص است. معمولا در جلسات معاینه، علاوه بر بررسی ظاهری و فیزیکی بینی از نظر انحراف یا تورفتگی، سوالاتی نیز از بیمار پرسیده می شود که در تشخیص نهایی تاثیرگذار خواهند بود. برای مثال از سابقه بیماری های فرد یا بیماری های خانواده در این رابطه سوال می شود.

راه های درمان و مراقبت های بهداشتی

برای درمان بینی بوکسور معمولا روش های زیر به کار گرفته می شوند:

• جراحی: اغلب جراحی بهترین راه درمان برای این ناهنجاری در نظر گرفته می شود. البته این روش عوارضی نیز دارد که باید مدنظر داشته باشید.
• استفاده از فیلر: در مواردی که ناهنجاری خیلی خفیف رخ داده باشد، می توان از اسپلینت بینی یا فیلر نیز برای درمان استفاده کرد. لازم به ذکر است که این شیوه ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد و برای رفع مشکلات تنفسی نیز مناسب نخواهد بود.
• پیوند غضروف: بعضا پزشک ها جراحی پیوند غضروف را برای درمان بینی زینی شکل انتخاب می کنند. این روش می تواند به خوبی بافت غضروف های تیغه بینی را ترمیم کرده و مشکل را برطرف کند. غضروف های سپتوم، گوش، دنده و لگن، مواردی هستند که برای پیوند انتخاب می شوند. در این میان غضروف های دنده و استحکام بیشتری داشته و در اولویت هستند.

پزشک متخصص با در نظر گرفتن شرایط بیمار و شدت بیماری یکی از این روش ها را برای درمان انتخاب خواهد کرد.

شیوه های پیشگیری از بینی زینی شکل

برای جلوگیری از بروز بینی بوکسور موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• درمان سریع شکستگی بینی
• استفاده از محافظ مخصوص بینی در زمان ورزش به ویژه ورزش هایی مانند هاکی یا بوکس
• درمان به موقع بیماری های عروقی و آسیب زننده به غضروف ها
• درمان سریع بیماری های عفونی مانند سیفلیس و جذام
• عدم مصرف کوکائین و مواد مخدر از طریق بینی
• عدم استفاده زیاد از داروهای مخصوص داخل بینی
• برقراری رابطه جنسی ایمن برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مانند سیفلیس
• عدم درخواست از پزشک جراح برای کوچک تر کردن بیش از حد بینی

لازم به ذکر است که این روش ها می توانند خطر ابتلا به این بیماری راه کاهش دهند؛ اما در برخی موارد مانند بیماری های مادرزادی نمی توان از بروز این مسئله جلوگیری قطعی داشت.

جمع بندی؛ بینی زینی شکل و درمان آن

مواردی مانند ضربه خوردن، بیماری های مادرزادی، مصرف کوکائین، بیماری های عفونی مانند سیفلیس و… می توانند باعث یک نوع ناهنجاری پاتولوژیکی با نام بینی زینی شکل شوند. این مشکل عوارضی همچون خونریزی های مکرر بینی، مشکلات تنفسی و سوراخ شدن تیغه بینی را به دنبال دارد. روش های درمانی جراحی پلاستیک، پیوند غضروف و یا فیلر برای این ناهنجاری استفاده می شوند. محافظت فیزیکی در برابر ضربه خوردن و درمان سریع شکستگی بینی یا بیماری های عفونی و عروقی برای جلوگیری از بروز این عارضه توصیه می شوند. برای دریافت مشاوره و ویزیت از بهترین جراحان زیبایی در ایران دکتر آنلاین، همین حالا اقدام کنید.

سوالات متداول مرتبط با بینی زینی شکل

دوره نقاهت درمان بینی بوکسور چقدر است؟

استفاده از روش درمان جراحی با توجه به میزان ناهنجاری نیاز به ۴ تا ۶ هفته استراحت دارد؛ اما استفاده از فیلرها معمولا نیاز به استراحت خاصی نخواهد داشت. البته مراقبت های بعد از جراحی ممکن است تا یکسال ضروری باشند.

عوارض جراحی برای درمان بینی زینی شکل چیست؟

اغلب کبودی، ورم و احساس درد در ناحیه جراحی به عنوان عوارض این روش درمان شناخته می شوند. مراجعه به پزشک ماهر و رعایت نکات مراقبتی می تواند این عوارض را کاهش دهد.