پولیپ بینی در کودکان؛ دلایل، علائم و روش های درمان

پولیپ بینی در کودکان یک مشکل شایع تنفسی است که به دلیل رشد بافت ها و توده های غیرسرطانی و بی خطر در مجرای بینی و یا سینوس های کودک به وجود می آید. توده های بزرگ می توانند باعث ایجاد اختلال در تنفس، عفونت سینوسی در داخل بینی، آسم و حتی مشکلات بویایی در کودک شوند. اگرچه پولیپ در کودکان بیماری خطرناکی محسوب نمی شود، اما لازم است برای پیشگیری و درمان پولیپ بینی در کودکان با دلایل، علائم و روش های معالجه آن آشنا باشیم تا در صورت لزوم با مراجعه به پزشک متخصص گوش، حلق و بهترین جراح بینی، سریعا نسبت به درمان کودک خود اقدام نماییم.

پولیپ بینی در کودکان چیست؟

پولیپ بینی (Nasal polyp) به توده های بی خطر و خوش خیمی گفته می شود که در مجاری بینی کودک رشد می کنند. شکل این توده ها شبیه گلابی یا انگور و در اندازه های بسیار ریز تا بزرگ می باشند و به شکل خوشه ای رشد می کنند. در صورت بزرگ شدن می توانند مسیر تنفسی را مسدود و کودک را دچار مشکلات تنفسی، عفونت های سینوسی و یا حتی آسم و خرناس در هنگام خواب کنند. در این مواقع نیاز فوری به مراجعه پزشک به وجود می آید.

به نقل از سایت pmc درباره پولیپ بینی:

NPs are benign inflammatory single or multiple masses potentially arising from any portion of the mucosa of the nose and paranasal sinuses, causing chronic nasal obstruction.

 NP ها توده های التهابی خوش خیم منفرد یا متعدد هستند که به طور بالقوه از هر بخشی از مخاط بینی و سینوس های پارانازال منشا می گیرند و باعث انسداد مزمن بینی می شوند.

دلایل ایجاد پولیپ بینی در کودک

ایجاد پولیپ بینی در کودک می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما به طور معمول وجود عفونت سینوسی بینی به مدت طولانی، باعث ایجاد التهاب مزمن در قسمت سینوس ها می شود. این التهاب ها اگر به مدت طولانی باقی بماند، باعث ایجاد بافت ها و توده هایی شده که به آنها پولیپ می گویند.

این التهاب ها ممکن است در اثر عوامل زیر به وجود بیایند:

• آسم
• آلرژی
• عفونت های مزمن سینوسی
• عوامل غیر شایع مانند تب یونجه، سینوزیت قارچی آلرژیک، فیبروز کیستیک

علائم پولیپ بینی در خردسالان

از آنجایی که کودک احتمالا از تشخیص علائم بیماری ناتوان است، به عنوان والدین، باید با نشانه های پولیپ بینی خردسالان آشنا باشید تا بتوانید قبل از اینکه دیر شود، در سریع ترین زمان ممکن آن را تشخیص دهید. اما از کجا بفهمیم پولیپ بینی داریم؟ برای تشخیص پولیپ بینی در کودکان، به علائم زیر توجه نمایید:

• کاهش حس بویایی
• آبریزش بینی
• ترشحات غلیظ سبز یا زرد در بینی
• گرفتگی بینی کودک
• درد در ناحیه بینی یا صورت
• خروپف
• تنفس سخت
• عطسه و سرفه
• و…

به طور خلاصه شایع ترین نشانه پولیپ بینی کاهش حس بویایی و یا در موارد حادتر از دست دادن کامل این حس می باشد. تنفس سخت و نیز خروج ترشحات غلیظ سبز یا زرد رنگ از بینی، میتواند نشان دهنده عفونت و التهاب در سینوس ها باشد. والدین باید در این موارد هوشیار باشند و در صورتی که این علائم بیشتر از ده روز ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنند.

انواع پولیپ در بینی کودکان

به طور کلی شکل پولیپ بینی در کودکان شامل دو نوع می باشند:

پولیپ های کوچک و بدون نشانه

این پولیپ ها اندازه های کوچکی دارند و معمولا هیچ علامت و نشانه ای ندارند. بنابراین ممکن است به ویژه توسط کودکان قابل تشخیص نباشند و مشکل خاصی هم ایجاد نکنند. این پولیپ ها را تنها با معاینه پزشک می توان تشخیص داد. اگر این پولیپ ها در تنفس کودک مشکلی ایجاد نکنند، نیاز به درمان جراحی نخواهند داشت و از طریق دارو یا روش های طب سنتی و درمان خانگی پولیپ بینی کودکان قابل درمان باشند.

پولیپ های بزرگ و نشانه دار

این پولیپ ها همانطور که از نامشان مشخص است، به علت اندازه بزرگی که دارند، باعث انسداد و گرفتگی مجاری بینی کودک شده و تنفس او را دچار مشکل خواهند کرد. بنابراین ممکن است موجب ایجاد احساس درد در نواحی اطراف بینی و پیشانی و چشم ها شود؛ بنابراین نیاز به درمان و مراجعه به پزشک دارند. در صورت صلاحدید پزشک جراحی تجویز خواهد شد تا با برداشتن پولیپ راه تنفس کودک باز شده و از عفونت های مزمن جلوگیری شود.

روش های پیشگیری از پولیپ بینی در اطفال

پولیپ ها چندان قابل پیشگیری نیستند، زیرا معمولا به دلیل عفونت یا التهاب های ناشی از آلرژی یا آسم به وجود می آیند؛ اما عفونت های مزمن باعث رشد این پولیپ ها می شوند. برای جلوگیری از پولیپ بینی در کودکان نکاتی وجود دارند که با رعایت آنها می توان ریسک بیماری پولیپ در کودکان را کاهش داد:

• رعایت بهداشت فردی: به کودک آموزش دهید بهداشت فردی را رعایت کند و با دست های آلوده به بینی خود دست نزند تا باعث انتقال عفونت و آلودگی به داخل بینی نشود.
• شستشوی بینی با نمک: با محلول های نمکی شستشو، داخل بینی را شستشو داده و از ایجاد عفونت و پولیپ بینی جلوگیری کنید.
• کنترل آلرژی و آسم: اگر کودک شما به مواردی مانند گرد و غبار، گرده گل، دود سیگار، حیوان خانگی و… آلرژی دارد، آنها را شناسایی و سعی کنید کودک را از حضور در محیط هایی که در معرض این مواد آلرژی زا قرار گیرد، دور کنید.
• استفاده از دستگاه بخور: با استفاده از دستگاه بخور، رطوبت فضا را کنترل کنید و با این کار احتمال ابتلا به پولیپ را در کودک خود به حداقل برسانید.
• مراجعه به پزشک: در صورتی که علائم پولیپ را در کودک مشاهده کردید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.

راه درمان سرپایی پولیپ بینی کودکان

پولیپ بینی در کودکان چگونه درمان می شود؟ در صورتی که کودک شما دچار پولیپ بینی شده است، ابتدا به یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی کودکان مراجعه نمایید تا از بین روش های درمان پولیپ بینی، شامل روش های درمان خانگی، طب سنتی، درمان دارویی و عمل جراحی، بهترین روش را انتخاب کند.

1. رعایت مراقبت ها برای بهبود پولیپ بینی

درمان های خانگی همان راه هایی هستند که برای پیشگیری از ابتلا به پولیپ توصیه می شوند. رعایت بهداشت فردی، شستشوی منظم بینی با محلول نمک، ایجاد فضای عاری از عوامل آلرژی زا و نیز مرطوب کردن محیط با دستگاه بخور از جمله این روش ها هستند. همچنین داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین سی، سبزیجات و آنتی اکسیدان ها باعث تقویت سیستم ایمنی کودک شده و از ایجاد عفونت های سینوسی و التهابی جلوگیری می کنند.

2. درمان پولیپ بینی کودکان با طب سنتی

درمان پولیپ بینی کودکان در طب سنتی معمولا با استفاده از بعضی گیاهان از جمله زنجبیل، چای نعناع و… انجام می شود، اما پیشنهاد می کنیم به هیچ وجه بدون مشورت با پزشک به صورت خودسرانه این روش ها را امتحان نکنید.

3. درمان های دارویی پولیپ بینی کودکان

امروزه داروهای مختلفی برای درمان پولیپ بینی در کودکان شناخته شده اند که عبارتند از:

• داروهای ضدالتهاب یا آنتی هیستامین ها و آنتی بیوتیک ها
• استفاده از اسپری های استروئیدی بینی مانند اسپری پولیپ بینی کودکان مومتازون (Mometasone)
• داروهای ضداحتقان
• کورتیکواستروئیدها مانند فلوکاسون (Fluticasone) و بودزوناید (Budesonide)

توجه: تمامی داروهای فوق باید با تجویز پزشک تهیه و استفاده شوند. به هیچ عنوان از این موارد به صورت خودسرانه استفاده ننمایید. اگر مرحله درمان دارویی پولیپ به موقع انجام شود، نیاز به درمان های تهاجمی و سخت تر مانند عمل های جراحی نخواهد بود.

جراحی های درمانی پولیپ بینی خردسالان

در صورتی که دیر متوجه پولیپ کودک خود شده اید یا اینکه پولیپ ها به قدری بزرگ هستند که باعث ایجاد درد و اشکال در تنفس کودکتان شده باشند، درمان دارویی احتمالا جوابگو نخواهد بود و باید با تجویز پزشک، به صورت فوری نسبت به عمل پولیپ بینی در کودک اقدام کرد. عمل جراحی برای خارج کردن پولیپ از بینی معمولا به سه روش انجام می شود که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

4. روش جراحی پولیپکتومی

در روش جراحی پولیپ بینی کودک که با بیهوشی یا بی حسی موضعی کودک انجام می شود، پولیپ ها به طور کامل برداشته می شوند. در این روش، پولیپ ها را از طریق سوراخ های بینی و یا باز کردن بینی به صورت کامل خارج می کنند. چند روز پس از جراحی، با استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب بهبود حاصل می شود.

توجه: برخی افراد بزرگسال که این روش را برای خارج کردن پولیپ انتخاب می کنند، ترجیح می دهند از فرصت پیش آمده برای انجام همزمان جراحی زیبایی بینی نیز استفاده کنند. اگر در این خصوص نیاز به مشاوره دارید، در سامانه ایران دکتر آنلاین، می توانید از راهنمایی بهترین جراحان بینی از جمله بهترین جراح بینی در مشهد، شیراز، تهران، اصفهان و رشت استفاده کنید.

5. روش آندوسکوپی سینوسی

در این روش جراحی انجام نمی شود و پزشک با وارد کردن لوله نازک و منعطفی که به سر آن دوربین وصل است، به داخل بینی و سینوس ها دسترسی پیدا می کند. این دوربین کوچک آندوسکوپ نامیده می شود و پزشک به کمک آن، مکان پولیپ ها را پیدا کرده و آنها را از بین می برد. جراحی آندوسکوپی سینوسی بین 45 دقیقه تا 2 ساعت طول می کشد. زمان نقاهت پس از جراحی آندوسکوپی بینی بسیار کوتاه تر از روش قبلی است.

6. جراحی لیزر پولیپ بینی در کودکان

این روش جدیدترین روش درمانی پولیپ بینی می باشد. در روش لیزر پولیپ، پولیپ ها با اشعه سوزانده می شوند. این روش در مواردی کاربرد دارد که اندازه پولیپ ها بسیار کوچک باشند.

توجه: بعد از اینکه درمان پولیپ کودک انجام شد، همچنان باید او را تحت نظر داشته باشید. زیرا ممکن است مستعد ابتلای مجدد به این بیماری باشد. حتما بعد از عمل به صورت مرتب کودک را جهت معاینه نزد پزشک مربوطه ببرید.

سوالات متداول پولیپ دماغ در کودکان

آیا پولیپ بینی در کودکان خطرناک است؟

به صورت کلی پولیپ بینی کودکان بیماری خطرناکی نیست، اما اگر به موقع درمان نشود، ممکن است کودک را دچار مشکلات تنفسی نماید و باعث ایجاد التهاب و عفونت مزمن شود.

پولیپ بینی در کودک باعث چه مشکلاتی می شود؟

اشکال در تنفس راحت، از دست دادن حس بویایی، آبریزش بینی و… از جمله مشکلاتی هستند که پولیپ بینی در کودک به وجود می آورد.

در چه صورت برای درمان پولیپ بینی کودک باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که پولیپ ها بزرگ بوده و باعث انسداد مجاری تنفسی شوند، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.

برای درمان پولیپ بینی کودکان به چه پزشکی مراجعه کنم؟

برای درمان پولیپ بینی باید به به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی کودکان مراجعه کرد.

آیا پولیپ بینی خود به خود درمان می شود؟

برخی از پولیپ ها به قدری کوچک هستند که قابل تشخیص نبوده و فقط با تصویربرداری و معاینه پزشک دیده می شوند. این موارد که برای فرد مشکلات تنفسی نیز به وجود نمی آورند، در اکثر مواقع خود به خود درمان می شوند.

آیا امکان جراحی همزمان پولیپ بینی و زیبایی بینی وجود دارد؟

برای پاسخ به این سوال باید با پزشک معالج خود مشورت نمایید. در صورتی که امکان انجام همزمان این دو عمل وجود داشته باشد، معمولا ابتدا پولیپ خارج و سپس درمان زیبایی انجام می شود.

آیا پولیپ بینی کودکان به طور طبیعی از بین می رود؟

در برخی موارد، پولیپ‌ های بینی ممکن است به‌مرور زمان به ‌طور خود به‌ خود کوچک شوند، اما به‌ندرت به‌ طور کامل از بین می‌ روند. افرادی که علائم شدیدی دارند، احتمالاً به درمان نیاز خواهند داشت.

چه زمانی باید برای درمان پولیپ بینی کودک به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که بروز علائمی مانند مشکلات تنفسی شدید، عفونت سینوس، تغییر در حس بویایی و چشایی، خواب بی کیفیت، ترشحات بینی رنگی و غلیظ بیش از ده روز تداوم یابد، مراجعه به پزشک ضرورت دارد.

جراحی پولیپ بینی کودکان از چه سنی مجاز است؟

در کودکان با حداقل سن 6 سال می توان جراحی پولیپ بینی انجام داد.

بهترین مواد غذایی برای کوچک کردن پولیپ بینی کودکان چیست؟

مصرف تقویت کننده های سیستم ایمنی مانند سیر، پیاز، سبزیجات سبز و خانواده کلم، اسید چرب امگا 3 (ماهی سالمون و دانه کتان) و پرهیز از مواد غذایی آلرژی زا  از جمله لبنیات و گلوتن و موادی که کودک به آن حساسیت دارد.

سخن پایانی در مورد پولیپ بینی کودکان

پولیپ بینی در کودکان یک نوع مشکل تنفسی است که از رشد توده های بی خطر در مجاری تنفسی کودک به وجود می آید. پولیپ ها اگر کوچک باشند، مشکلی برای کودک ایجاد نمی کنند و با درمان خانگی رفع می شوند. اما اگر بزرگ باشند، کودک را دچار مشکلات تنفسی و عوارضی مانند سردرد و عفونت های مزمن می نمایند؛ بنابراین نیاز به مداخله دارویی با تجویز پزشک و در صورت حادتر بودن مشکل، نیاز به عمل پولیپ بینی خواهد بود.

برای پیشگیری از به وجود آمدن پولیپ ها، مانع از قرار گرفتن کودک در معرض عوامل آلرژی زا و محیط های آلوده شوید. اگر فکر می کنید کودکتان دچار این بیماری شده است، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی در ایران دکتر آنلاین آماده ارائه بهترین خدمات پزشکی به شما هستند.